Облыстық Достық үйі 2006 жылдың 7 қыркүйегінде Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың қатысуымен ашылды. Бұл мекеме өзінің архитектуралық ғимаратында орналасқан сәулет ескерткіш болып табылады.

Достық үйі – бұл жұмыс орындарында облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының ұлтаралық келісімін нығайтуға бағытталған, Қазақстанда тұратын этникалық топтардың тілдерін, дәстүрлерін, мәдениетін жаңғырту, өркендету, сондай-ақ өскелең ұрпақты патриоттық рухта тәрбиелейді.

Бастапқыда бір шаңырақ астында 16 этномәдени бірлестік- «Бірлік» әзірбайжан ЭМБ, «Эребуни» армян ЭМБ , еврей мәдениетінің орталығы ЭМБ, кәріс ЭМБ, орыс қауымдастығы ЭМБ, украин қауымдастығы ЭМБ, «Криніца» беларустық ЭМБ, «Шарк» тәжік ұлттық-мәдени орталығының ЭМБ, «Нео Акрополис» грек ұлттық-мәдени орталығының ЭМБ, «Возрождение» немістердің қоғамдық-саяси қауымдастығының ЭМБ, «Nadziena» поляк мәдени-ағарту қауымдастығы, «Дуслык» татар-башқұрт ұлттық-мәдени орталығының ЭМБ, «Қазақ тілі» қазақстандық ЭМБ, «Вайнах» шешен-ингуш мәдени орталығының ЭМБ, «Янтар» Балтық халықтарының орталығы және «Ахыска» түрік ЭМБ біріктірілді.

Сондай-ақ, «Янтар» Балтық халықтарының орталығы мен «Криніца» Белорус қауымдастығының бірігуі нәтижесінде 2016 жылы «Асар» Белорусь-Балтық этномәдени бірлестігі құрылды. Қазіргі таңда 17 қауымдастық бар.

ЭМБ төрағалары, олардың орынбасарлары және аймақтағы беделді белсенділері және танымал адамдары, Қазақстан Республикасының Президентінің қолы қойған хаттар мен бір рет емес, түрлі мемлекеттік наградалармен марапатталынған, олардың бірі - Мемлекет Басшысының бастамасымен құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясының «Бірлік» Қазақстан халқының бірлігінің алтын медалі. Бұл марапат - бірлік пен тұрақтылықты нығайту, Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және әлеуметтік дамуын жетілдірудегі қоғамдық танудың ең жоғары белгісі.

Осы жылдар ішінде осы награданы З. Г. Мухсинова, Л. В. Шевченко. В. М. Ульрих, А. В. Тарасенко, Ю. С.Когай, Е.Г. Юсифов, А. С. Абрамян, Э. Э. Холметов, С. И. Якушевич, Ш. В. Саркисян, С. В. Харченко, Д. М. Легкий, К. У. Укин, И. Б. Рубинштейн, Д. Г. Гусак және т. б. иеленді.

Қазақстан халқы Ассамблеясының алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі - ұлттық рухтың негізі ретінде ұлттық дәстүрлерді, тілдерді және әдебиеттерді сақтау.

Бұл аспектіні сезіне отырып, Қазақстанда тұратын этностар мемлекеттік тілден басқа ана тілдерін дамытуға назарын аударады. Достық үйі жанында 9 жексенбілік мектеп жұмыс істейді, онда украин, поляк,кәріс, татар, армян, неміс, әзірбайжан, түрік және иврит тілдері оқытылады.

Этномәдени бірлестіктер әртүрлі кезеңдерде өнер көрсететін шығармашылық ұжымдарын құрған, онда олар сахналық алаңдарда сөз сөйлейді, қала және облыстың өміріне белсене араласады, сонымен қатар, біздің өңірдегі республикалық фестивальдарға белсенді түрде қатысады.

Сонымен қатар, 15 жылдан астам уақыт бойы «Ен-коди» кәріс хоры жұмыс жасап келеді. Украина қауымдастығының ЭМБ - де жеті жыл бұрын «Лира» вокалдық тобы пайда болды.

Орыс қауымдастығының «Славянская песня» және «Костанайские зори» ансамблі тәуелсіз еліміздің жұртшылығына өзінің шығармашылығымен танымал. 2016 жылы Қостанайлық Орынбор казактарының қауымдастығымен «Казачья воля» атты вокалдық ансамблі құрылды. Ең бастапқы ұжымдар - «Бірлік» әзірбайжан қауымдастығы және «Горцы-Ахыска» түрік қауымдастығының жанындағы би ансамблі болып табылады.

Облыста Мәдениет күнін атап өту дәстүрге айналып келе жатыр, онда этномәдени бірлестіктер дайындаған мерекелік концертке әрбір қалаған адам кіре алады, ұлттық тағамдар үлестіріледі, қоғамдық белсенділердің сәндік-қолданбалы шығармашылығын тамашалай алады, ұлттық музыкалық аспаптарды, ас үй ыдыстарын, әдебиеттерді тамашалауға мүмкіндігі болады.

Өзінің жемісті қызметі жылдарында этномәдени бірлестіктер Қазақстанның, Ресей мен ТМД елдерінің басқа қауымдастықтарымен тығыз байланыс орнатып, бірлескен іс-шараларды, кездесулерді, дөңгелек үстелдерді ұйымдастырды. Сонымен қатар, Достық үйі 5 жылдан астам уақыттан бері Қостанай мен көршілес Ресеймен шекаралас Қазақстан аймақтарынан келген делегациялардың шақыруы бойынша «Мәдениеттер диалогы» жастар лагерін өткізіп келеді.

Орыс қауымдастығы Челябі және Қорған қалаларының мәдениеттерімен тығыз байланыста, онда Қостанайлықтар славян мәдениеті мен жазылу күндеріне, Бажовский, «Многоцветье культур» сияқты және т.б. түрлі фестивальдарға барады. Армения, Қырғызстан, Тәжікстан, Әзірбайжан қауымдастықтарының әртістері қоғамның шақыртуымен біздің өңірге де келеді.

Кавказ мәдениетінің фестивалі «Бірлік» әзірбайжан қауымдастығының ЭМБ бастамасымен танымал бола бастады, және де республикалық мәдениет мәртебесіне ие, онда Қостанай облысының ғана емес, сонымен бірге Қазақстан мен Ресейдің басқа аймақтарынан келген қонақтар мен ұжымдар өте танымал болды.

Украин халқының шығармашылық фестивалі 20 жылдан астам уақыт бойы үлкен қызығушылықпен өтеді.

Соңғы ширек ғасырда «Дуслык» татар-башқұрт ұлттық-мәдени орталығы ЭМБ-нің бүкілхалықтық сүйікті «Сабантой» мерекесі өткізіледі, оған Қазан қаласының әртістері міндетті түрде келеді.

Облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының мерекелік күнтізбесінде «Ана мен сұлулық күні», неміс фестивалі «Возрождение», Жер күні, Песах, Яблочный спас, Сольналь, День Георгия Победоносца күндері сияқты дәстүрлі күндер пайда болды.

Этномәдени бірлестіктер бүгінгі күні дәстүрлі түрде, әр түрлі қайырымдылық іс-шаралардың бастамашылары болып табылады.

Облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының кең ауқымды бастамаларының бірі әр түрлі ұлт өкілдерінің 8 баласын тәрбиелеп жүрген, Төлегеновтер отбасына екі қабатты коттедж құрылысын салғаны болды.

Үйдің тұрғызылуы мен демеушілік жағын «БК- Строй» ЖШС директоры, облыстық кәрістер қауымдастығының төрағасы Ким Игорь Романович өз бойына алды.

Сонымен бірге, барлық облыстық этномәдени бірлестіктер құрылысқа арналған салу қоржынына 15 миллионнан астам теңгені инвестициялады. Үйді сатып алғаннан кейін Төлегеновтер отбасы балалар үйінен тағы екі баланы тәрбиелеуге кірісті.

Достық үйі он жылда, ал 2015 жылдан бастап «Қостанай облысы әкімдігінің «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесі деп аталды, жүзден астам түрлі жобалар, іс-шаралар, флэш-мобтар, концерттер, диалог алаңдары, облыстық Қазақстан халқы Ассамблеясының жастарымен ғылыми-сараптамалық кеңесінің мүшелерімен кездесулер өткізді. 2016 жылы бастау алған «Үлкен ел- үлкен отбасы» жобасы іске қосылды, және ол 2017 жылы өз форматын өзгертті.

Жастар арасында толеранттылықты қалыптастыруға бағытталған «тең- теңімен» қағидасы спикерлері бойынша тренингтер мен жағдайлық ойындар өткізетін жоғары оқу орындарының студенттерінің арасында жастар ақпараттық-түсіндірме мүшелерінің тобы құрылды және жұмыс істейді.

Қоғамдық келісім мен құрылымдық бөлімшелері жанынан құрылған ҚХОА шоғырландыруға жәрдемдесуге ықпал етеді.

Ғылыми сараптамалық тобы (ҒСТ) 2015 жылы құрылды: оның құрамына жоғары оқу орындарының оқытушылары, колледждер, сондай-ақ қоғам қайраткерлері кіреді. Спикерлер ретінде патриотизмді, этносаралық және конфессияаралық қарым-қатынасты үйлестіруге, Қазақстан халқының бірлігін нығайтуға бағытталған әр түрлі іс-шараларға қатысады. М.Дулатов атындағы Қостанай инженерлік-экономикалық университеті және ҚМПИ-нің мүшелерінің белсенді қатысуымен Қазақстан халқы Ассамблеясының кафедралары ашық және жұмыс істейді. Бүгінде бұл кафедралар әмбебап диалог алаңына айналды, оның негізінде ғылыми қауымдастық өкілдерінің, мемлекеттік органдардың және студенттік жастардың қатысуымен дөңгелек үстелдер, семинарлар, конференциялар өткізілді.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша Қоғамдық келісім Кеңесі құрылды. Қазіргі уақытта облыста жергілікті өзін-өзі басқаруды, қайырымдылықты, медиацияны және жалпыұлттық бірлікті нығайтуға бағытталған мақсатта жұмыс жүргізетін 267 кеңес бар. Қоғамдық келісім Кеңесі отырыстарында әлеуметтік саланың ең өзекті мәселелері қаралады және мемлекеттік органдар мен мемлекеттік мекемелер арасындағы өзара іс-қимыл механизмін жетілдіру бойынша ұсыныстар әзірлейді.

Облыстың өңірлерінде Кеңестер жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту бойынша мақсатты жұмыс жүргізеді.

Облыстық Аналар кеңесі отбасылық дәстүрлер мен құндылықтарды насихаттауды, адамның рухани-адамгершілік қасиеттерін дамытуды, қоғамдағы бейбітшілік пен келісімді қамтамасыз етуде дәстүрлі қазақстандық отбасылар институтын нығайтуды жүргізеді. Облыста 21 Аналар кеңесі жұмыс істейді, олардың құрамына: денсаулық сақтау, білім беру, үкіметтік емес ұйымдар, этномәдени бірлестіктер, бизнес-құрылымдардың өкілдері кіреді.Кеңес мүшелерінің бастамасы бойынша халықтың әртүрлі санаттағы тұрғындар үшін: көп балалы отбасыларға, қиын өмірлік жағдайға тап болған азаматтарға жан-жақты қайырымдылық көмек көрсетіледі.

ҚХОА құрылымдық бөлімшелерінің қызметіндегі маңызды басымдық медиация институтын дамыту болып табылады, ол қоғамдағы, оның ішінде этносаралық қатынастар саласындағы жанжалдар деңгейін төмендетуге бағытталған.

2015 жылы «Қостанай облысы әкімдігінің «Қоғамдық келісім» коммуналдық мемлекеттік мекемесінде медиация кабинеті құрылды. Осы уақыт ішінде азаматтардан 178 өтініш келіп түсті және олардың көпшілігі нақты көмекке қол жеткізді. Дауларды аймақтық деңгейде шешудің оң аспектілерін түсіндіру үшін бірқатар жобалар жүзеге асырылуда. Олардың ішінде: «Үлкен ел - үлкен отбасы» және «Отбасын қолдау ресурстық орталығы» жобасы аясында кәсіпқой медиаторлар семинарлар, тренингтер және халықтың әртүрлі санаттағы тұрғындарымен категориялары бойынша жеке консультациялар жүргізеді.

Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев атап өткендей, «Бейбітшілік пен келісімде өмір сүру өнері- біздің ең құнды тәжірибеміз және оны әрдайым сақтауымыз керек». Сондықтан Достық үйінің және барлық құрылымдық бөлімшелердің этносаралық қатынастарды үйлестіруге және халықтың бірлігін нығайтуға бағытталған жұмыстары болашақта жалғасатын болады.